Ogólne zasady rozliczania podatku od nieruchomości

Co podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości?

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości podlegają nieruchomości lub obiekty budowlane, tj. grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Nie ma obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości od użytków rolnych lub lasów, chyba że przeznaczone są na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej – wtedy występuje obowiązek podatkowy.

Kto płaci podatek od nieruchomości?

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1. właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
2. posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
3. użytkownikami wieczystymi gruntów;
4. posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części stanowiących własność Skarbu Państwa a także jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

• wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,
• jest bez tytułu prawnego.

W 2020 roku wprowadzone zostały jednolite wzory formularzy w zakresie podatku od nieruchomości, obowiązujące we wszystkich gminach. Podatek od nieruchomości regulują przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące władanie nieruchomością lub jej składnikami (wynikające z prawa własności, samoistnego posiadania, wieczystego użytkowania czy posiadania zależnego).

W momencie zmiany sposobu wykorzystania przedmiotu opodatkowania w trakcie roku podatkowego, podatek ten ulega obniżeniu lub podwyższeniu od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana mająca wpływ na wysokość podatku od nieruchomości.

Jeżeli obowiązek podatkowy jest związany z istnieniem budowli albo budynku lub ich części, to powstaje 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona lub w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Podatnicy podatku od nieruchomości składają informacje lub deklaracje do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Wzory formularzy określa rozporządzenie Ministra Finansów, dostępne na stronie https://www.podatki.gov.pl/podatki-i-oplaty-lokalne/formularze/

Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność (lub znajduje się w posiadaniu) jednocześnie osoby fizycznej oraz osoby prawnej bądź jednostki organizacyjnej (w tym spółki), która nie posiada osobowości prawnej, wówczas osoba fizyczna składa deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłaca podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne. W tym przypadku osoba fizyczna nie otrzymuje decyzji o wysokości podatku.

Obowiązek składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości dotyczy również podatników, którzy korzystają ze zwolnień na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (zarówno ustawowych, jak i wprowadzonych uchwałą rady gminy):

1. osoby fizyczne składają informacje o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub zdarzenie powodujące zmianę wysokości opodatkowania,
2. osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, składają deklarację na podatek od nieruchomości do 31 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Podatek od nieruchomości płacą:

1. osoby fizyczne: w 4 ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego,
2. osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej: za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia.

Podatnicy (np. spółki z o.o., spółki akcyjne) płacą podatek miesięcznie, za poszczególne miesiące, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń – do 31 stycznia. Wysokość podatku ustalają samodzielnie.

Stawki podatku od nieruchomości w 2022 r.

Wysokość stawek podatku o nieruchomości ustala rada gminy w drodze uchwały, jednakże stawki określone przez radę gminy nie mogą być wyższe od tych ustalonych przez Ministra Finansów. Natomiast, gdy rada gmina nie podejmie uchwały w sprawie nowych stawek, wówczas mają zastosowanie stawki obowiązujące w roku poprzedzającym rok podatkowy.

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Finansów w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022, w bieżącym roku podatek od nieruchomości nie może przekraczać:

1. Od gruntów:

• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 1,03 zł od 1 m2 powierzchni,
• pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych – 5,17 zł od 1 ha powierzchni,
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,54 zł od 1 m2 powierzchni,
• niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji, o którym mowa w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. poz. 1777), i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego - 3,40 zł od 1 m2 powierzchni.

2. Od budynków lub ich części:

• mieszkalnych – 0,89 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
• związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 25,74 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
• zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 12,04 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
• związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 5,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej,
• pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 8,68 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.

3. Od budowli jest procentowa stawka - 2% wartości budowli ustalonej zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Należy zwrócić uwagę, że w uchwałach ustalających faktyczne stawki podatku od nieruchomości rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów gruntów uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj zabudowy, rodzaj prowadzonej działalności, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu.

W odniesieniu do budynków różnicowanie stawek podatku od nieruchomości może być oparte o takie kryteria jak: lokalizacja, rodzaju zabudowy, sposób wykorzystywania, stan techniczny czy wieku budynków.

Skala prowadzonego biznesu ma zasadniczy wpływ na wysokość podatku oraz proces generowania deklaracji na podatek od nieruchomości. Zwłaszcza w przypadku posiadania dużej ilości gruntów, budynków i obiektów budowlanych, proces ten potrafi być bardzo skomplikowany i czasochłonny.