W dniu 8 grudnia 2022 r. Komisja Europejska opublikowała wniosek ustawodawczy dotyczący podatku VAT w erze cyfrowej „VAT in Digital Age” (inicjatywa „ViDA”) w ramach swojego planu działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania. Pakiet ten ma na celu poprawę efektywności podatku VAT, zminimalizowanie oszustw i zmniejszenie luki VAT w UE (93 mld euro wpływów z VAT w 2020 r., według najnowszych danych dotyczących luki VAT).
Odbywać się to ma poprzez unowocześnienie obowiązków w zakresie sprawozdawczości VAT, ułatwienie e-fakturowania, rozszerzenie zakresu przepisów dotyczących podatku VAT dla gospodarki oraz przechodzenie w kierunku działalności przedsiębiorstw posiadających jedną rejestrację VAT w UE. To prowadzić będzie do bardzo istotnych zmian dla przedsiębiorców., które planowane są na lata 2024 – 2028.
Jakie dokładnie zmiany są proponowane?
- Obowiązki sprawozdawczości digitalowej.
Przejście na sprawozdawczość cyfrową w czasie rzeczywistym w oparciu o e-fakturowanie dla przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną w UE oraz zharmonizowane ramy dla transakcji krajowych. Przedsiębiorcy będą również zobowiązani do przestrzegania e-fakturowania dostaw wewnątrzwspólnotowych w oparciu o normę europejską. Komisja Europejska uważa, że dostępność informacji w czasie rzeczywistym na temat transgranicznego handlu towarami/usługami pomoże w zwalczaniu oszustw typu „znikający przedsiębiorca”. Państwa członkowskie będą miały również możliwość wprowadzenia obowiązkowego e-fakturowania dla krajowych transakcji B2B, które powinno być zgodne z tą samą normą europejską, co transgraniczne e-fakturowanie.
- Zaktualizowane przepisy dotyczące podatku VAT dla platform transportu pasażerskiego i krótkoterminowego zakwaterowania.
Wg Komisji europejskiej, obecny system podatku VAT w tym sektorze stwarza nierówności, w ramach których osoby prywatne i małe przedsiębiorstwa mogą świadczyć usługi na rzecz większej bazy klientów bez podatku VAT za pośrednictwem cyfrowych platform pośredniczących. Kwestie tą planuje się rozwiązać, wprowadzając model domniemanego dostawcy, który polega na tym, że platformy są odpowiedzialne za pobieranie i odprowadzanie podatku VAT organom podatkowym. Propozycje wzywają również do ujednolicenia formatu i ram czasowych przekazywania informacji organom podatkowym oraz uwzględnienia w raportowaniu informacji dostaw zarówno B2B, jak i między przedsiębiorcami a konsumentami (B2C). - Wprowadzenie jednolitej rejestracji VAT w całej UE.
Inicjatywa ViDA ma na celu zmniejszenie zobowiązań przedsiębiorców w zakresie VAT poprzez wyeliminowanie konieczności utrzymywania zagranicznych rejestracji VAT. W rezultacie przedsiębiorstwa będą musiały utrzymywać tylko jedną rejestrację VAT w jednym państwie członkowskim.
W dniu 1 stycznia 2025 r. zostanie wprowadzony obowiązkowy mechanizm odwrotnego obciążenia VAT dla wszystkich dostaw towarów i usług B2B, w których dostawca nie ma siedziby w państwie członkowskim, w którym VAT jest należny, a jego klient prowadzi rejestrację VAT w tym państwie członkowskim. Ponadto zakres istniejącego punktu kompleksowej obsługi (OSS) zostanie rozszerzony na krajowe dostawy towarów przez dostawców, którzy nie mają siedziby w państwie członkowskim, w którym VAT jest należny. Obejmuje to na przykład dostawy domowe i dostawy towarów instalacyjnych.
Również od 1 stycznia 2025 r. zostanie wdrożony nowy system zgłaszania wszystkich transgranicznych transferów własnych towarów w UE. W tym schemacie można również zgłosić magazyn typu call-off stock. W 2025 r. obecny program można nadal stosować do procedur magazynu typu call-off stock, które obowiązują najpóźniej w dniu 31 grudnia 2024 r.
Następne kroki
Należy pamiętać, że inicjatywa ViDA jest wnioskiem legislacyjnym, który musi jeszcze zostać przyjęty przez Radę UE. Pakiet wniosków ma postać zmian w trzech aktach prawnych UE: dyrektywie VAT (2006/112/WE), rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE 282/2011) i rozporządzeniu Rady w sprawie współpracy administracyjnej (UE 904/2010).
Wnioski ustawodawcze zostaną przesłane do Rady w celu uzyskania zgody oraz do Parlamentu Europejskiego i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w celu konsultacji.
Przedsiębiorcy działający w Unii Europejskiej powinni zacząć zastanawiać się nad gotowością do zmian, jeśli wejdą one w życie, zwłaszcza w zakresie zmian systemowych, które byłyby wymagane dla ujednolicenia e-fakturowania. System uproszczeń (OSS), jeśli zostanie wdrożony, umożliwi przedsiębiorstwom usprawnienie ich obowiązków sprawozdawczych.
